Benieuwd hoe je bodemmaatregelen kunt inzetten tegen ziekten en plagen in gewassen? De Gezondgewastool helpt je snel en overzichtelijk de juiste aanpak te vinden, gebaseerd op actuele kennis en praktische inzichten.
De Gezondgewastool bundelt praktische en wetenschappelijke kennis over effectieve bodemmaatregelen tegen bodemgebonden ziekten en plagen. Denk aan plantenparasitaire aaltjes, schadelijke bacteriën, bodemschimmels en insectenplagen in gangbare teelten zoals aardappel, cichorei, granen, koolzaad, peen, peulvruchten, suikerbieten en uien.
In de tool zijn uiteenlopende maatregelen opgenomen, zoals biologische bestrijding, het gebruik van groenbemesters, inundatie, aangepaste grondbewerking en vruchtwisseling. Na het selecteren van de betreffende pathogenen, laat de tool in één overzicht zien welke maatregelen beschikbaar zijn en hoe effectief deze zijn.
Bij elke maatregel is een link naar een factsheet toegevoegd. Daarin staat achtergrondinformatie over de betreffende ziekte of plaag en een toelichting op de werking en toepassing van de maatregel. De Gezondgewastool wordt regelmatig geactualiseerd met nieuwe inzichten en praktijkervaringen.
Hieronder drie voorbeelden van vragen uit de praktijk die je met de Gezondgewastool kunt beantwoorden:
Voorbeeld 1: Hoe voorkom en bestrijd ik witrot in uien en prei?
Witrot is een schimmel die uitsluitend ui-achtigen aantast. Slimme vruchtwisseling is daarom een bewezen maatregel: als er jarenlang geen uien worden geteeld, verdwijnt de schimmel op termijn vanzelf. Helaas biedt dat weinig perspectief voor uientelers, want de overlevingsstructuren van de schimmel kunnen wel twintig jaar in de bodem blijven zitten zonder waardplant.
Andere maatregelen, zoals inundatie en anaerobe grondontsmetting, zijn mogelijk ook effectief, maar daar is nog onvoldoende bewijs voor. Tot die tijd blijft goede bedrijfshygiëne essentieel: verwijder en vernietig besmet materiaal om verspreiding te voorkomen.
Lees meer in de Gezondgewastool.
Voorbeeld 2: Waar komen slakken vandaan hoe kan ik ze voorkomen?
De Gezondgewastool geeft informatie over de gevlekte akkerslak, een soort die organisch materiaal en een breed scala aan planten eet. Ze leggen hun eitjes in de bodem en gedijen vooral goed bij vochtige zomers en zachte winters. Slakken voeden zich ook met organische bemesting en kunnen dus zowel uit het perceel zelf als uit omliggende vegetatie afkomstig zijn.
Er zijn verschillende maatregelen die kunnen helpen bij het beperken van slakkenpopulaties. Vruchtwisseling – met de bijbehorende grondbewerking – helpt slakken en hun eieren te verstoren. Groenbemesters kunnen het probleem verergeren of juist beperken, afhankelijk van de soort; het bodemplagenschema helpt je daar een geschikte keuze in te maken. Ook natuurlijke bestrijding door bijvoorbeeld loopkevers of kleine zoogdieren draagt bij aan het beperken van de schade. Voor wie direct wil ingrijpen, zijn er bovendien diverse (biologische) middelen voor directe bestrijding beschikbaar.
Lees meer in de Gezondgewastool.
Voorbeeld 3: Wat is effectieve bestrijding van ritnaalden in vroege aardappelen?
Er is veel bekend over ritnaalden, maar die kennis leidt niet altijd tot direct handelingsperspectief. Vroeg oogsten van aardappelen kan helpen om de schade te beperken.
Van de bodemmaatregelen is vruchtwisseling als enige aantoonbaar effectief. Biologische bestrijding en grondbewerking laten ook potentie zien, maar zijn minder goed onderbouwd. Voor bestrijding zijn momenteel insecticiden in granulaatvorm het meest effectief.
Een gras- en graanrijk bouwplan vergroot het risico op ritnaalden. Door over te stappen op andere gewassen, zoals bonen of erwten, kan het probleem binnen enkele jaren verdwijnen. Denk ook aan de keuze van een geschikte groenbemester.
Biologische bestrijding met aaltjes en micro-organismen lijkt veelbelovend, maar er zijn nog weinig producten beschikbaar. Een uitzondering is een granulaat op basis van een schimmel die ritnaalden infecteert.
Lees meer in de Gezondgewastool.
Heb je vragen over bodempathogenen?
De Gezondgewastool is gratis en voor iedereen toegankelijk: Gezondgewastool.nl > Gezondgewastool.
Auteur: Isabella Selin-Norén