Een profielkuil geeft een uniek inkijkje in de conditie van je bodem. Door jaarlijks te graven en goed te kijken, kun je beter inspelen op problemen en zien of genomen maatregelen effect hebben.
Naast het regelmatig oppervlakkig controleren van de bodem, is het voor de bodemgezondheid aan te raden om minimaal één keer per jaar een profielkuil te graven en te beoordelen. Zo krijg je waardevolle inzichten in de bodemgesteldheid van je perceel en kun je de effecten van eerder genomen maatregelen goed volgen.
Door deze beoordeling regelmatig uit te voeren, leer je de kwaliteit en eigenschappen van je eigen grond beter begrijpen. Zeker in het begin kan het helpen om een handleiding te gebruiken of om de beoordeling samen met collega’s of ervaren deskundigen te doen.
Zo pak je het aan:
Begin met het bepalen van het juiste moment en de juiste locatie voor het graven van een profielkuil. Doe de beoordeling bij voorkeur bij licht vochtige tot droge omstandigheden, in een perceel waar een gewas of groenbemester op staat.
Inspecteer het gewas en let op plekken met afwijkende groei: vooral graangewassen maken bodemstructuurproblemen goed zichtbaar. Daarom zijn ze geschikt om dergelijke problemen op te sporen. Vergelijk bijvoorbeeld een zwakke plek met een goed groeiende plek.
Graaf op beide locaties een profielkuil van 50 bij 50 cm en minimaal 40 cm diep. Steek aan de zijkant een blok grond uit, ter grootte van een spade: eerst uit de bovenste 20–25 cm, daarna van de onderste 20-25 cm.
Waar let je op?
Beoordeel in beide blokken de volgende aspecten:
- Beworteling: wanneer er een gewas aanwezig is, begin dan met het kijken naar de beworteling. Controleer of de wortels gelijkmatig verdeeld zijn en tot welke diepte ze reiken. Houd rekening met de typische bewortelingsdiepte van het betreffende gewas.
- Structuur: daarnaast is het van belang om op de structuur te letten. Let op de verkruimelbaarheid van de grond. Is er een afgerondblokkige, kruimelige structuur of een scherpblokkige structuur te zien met harde blokkerige kluiten?
- Storende lagen: eventueel aanwezige storende lagen zijn te herkennen aan een overgang van relatief losse grond, naar vastere grond, waarbij wortels soms horizontaal over deze ‘plak’ groeien. Vaak zijn deze storende lagen op ploegdiepte te vinden (25-30 cm)
- Bodemleven: Bodemorganismen zijn soms moeilijk te zien zijn, zeker onder droge omstandigheden. Let daarom op poriën, structuur en vertering van organische stof dat op hun aanwezigheid duidt
Waterhuishouding beoordelen in de profielkuil
De profielkuil biedt ook zicht op de waterhuishouding van je perceel. Vooral bij klei- en zavelgrond is het belangrijk dat vocht zowel omhoog kan trekken naar de bouwvoor als goed kan wegzakken naar diepere lagen. In de bodem zijn verschillende aanwijzingen te vinden voor de waterhuishouding. Let bijvoorbeeld op blauwverkleuring in kleigrond of roestvlekken.
Lees hier meer over de beoordeling op verschillende grondsoorten (met veel foto’s!): Handleiding Bodemconditie – Cosun Groeikracht (PDF).
Auteur: Martine Trip