Rapportages voor BLN 2.0

8 maart 2024 / Nieuws, PPS BBB

Het rapport over de BLN 2.0 methodiek voor de beoordeling van bodemkwaliteit is afgelopen zomer gepubliceerd. De WUR en NMI hebben in de PPS Beter Bodembeheer enkele aanvullende onderzoeken uitgevoerd voor de BLN 2.0. De resultaten die voortkomen uit deze nieuwe onderzoeken zijn in de afgelopen maanden gepubliceerd in 6 rapporten. De volgende onderwerpen zijn hierbij aan bod gekomen: 1) Inventarisatie van alle beschikbare bodembeoordelingsinstrumenten (rapport 1), 2) Methodieken van de beoordeling van de kwaliteit van deze instrumenten (rapport 2), 3) De inzet van pedotransferfuncties en sensoren voor het vaststellen van de bodemkwaliteit (rapport 3 en 4) en 4) Application Programming Interfaces (APIs) die bodemtools eenvoudig beschikbaar maken voor gebruik (rapport 5 en 6). Hieronder volgt een korte omschrijving van de rapporten.

Deze QuickScan geeft een overzicht van de beschikbare en bruikbare bodeminstrumenten en datasystemen. Er bestaan reeds diverse adviestools voor het meten van bodemeigenschappen en de realisatie van de ideale bodem. In deze QuickScan is ook een inhoudelijke analyse van het bestaande en gewenste aanbod van bodeminstrumenten uitgevoerd. Daarnaast wordt een voorstel gedaan over hoe kennisinstellingen een kennisbasis en rekenregels kunnen ontwikkelen met het doel de bodemadvisering in de praktijk te kunnen faciliteren en innoveren.

Vanwege het grote aantal instrumenten voor duurzaam bodembeheer, is het wenselijk een methode in te kunnen zetten waarmee de geschiktheid van instrument(en) bepaald kan worden. Idealiter wordt een instrument regelmatig ingezet, is deze solide en worden alle relevante aspecten rondom bodemkwaliteit of bodembeheer beoordeeld. In dit rapport worden toetsingsvoorwaarden beschreven om de inhoud, de potentiële impact en het gebruikersgemak van bodemtools te evalueren. Door instrumenten te toetsen aan de vooraf opgestelde voorwaarden, kan prioriteit worden gegeven aan het gebruik, de doorontwikkeling, het onderhoud en de integratie van de meest waardevolle instrumenten.

Deze studie verzamelde en evalueerde bestaande pedotransferfuncties (PTF’s) voor bodemindicatoren die worden gebruikt in de BLN. Met PTF’s kunnen moeilijk meetbare bodemeigenschappen geschat worden op basis van makkelijker te meten eigenschappen. Een inventarisatie is gemaakt van PTF’s voor 1) bulkdichtheid, 2) plantbeschikbaar water, 3) watervasthoudend vermogen, 4) koolstof in warm water (HWC) en 5) potentieel mineraliseerbare stikstof. De PTF’s zijn geanalyseerd op hun consistentie, onzekerheid en toepasbaarheid in verschillende omgevingen. De verschillen tussen de PTF’s zijn groot, maar de gebruikte eigenschappen zijn vergelijkbaar. Het is belangrijk dat een PTF zorgvuldig geselecteerd wordt en dat deze past bij het gebied en de omstandigheden. Bodem-PTF’s kunnen goed gebruikt worden voor het vergelijken van bodemparameters tussen velden, boerderijen en regio’s. Ze zijn echter ongevoelig voor veranderingen binnen een veld in de tijd.

Omdat veel bodemmetingen kostbaar zijn, biedt de inzet van bodemsensoren mogelijkheden. Dit rapport is een korte evaluatie over hoe met de inzet van sensoren, chemische, fysische en biologische kenmerken gemeten kunnen worden. Hierbij wordt gebruik gemaakt van data uit het Bedrijvennetwerk Bodemmetingen. In dit onderzoek zijn de Handheld scanner (HH) en de LabInABox (LIAB) van AgroCares getest. De Handheld scanner maakt gebruik van het nabij-infrarood (NIR, near-infrared) spectrum, de LIAB van een gecombineerde XRF (röntgen defractie fluorescentie) en mid-infrarood (MIR, mid-infrared) scanner. De sensoren zijn zeer geschikt om bodemkenmerken voor de BLN snel en zonder hoge kosten meetbaar te maken.

Binnen de methoden van het BodemKwaliteitsPlan (BKP) worden diverse tools ingezet om een bodemwaarde vast te stellen en een bodemadvies te kunnen geven. Vanuit de PPS Beter Bodembeheer wordt deze ontwikkeling gefaciliteerd door de inzet van ontbrekende instructies en het beschikbaar maken van diverse “rekenmodules” via een Application Programming Interface (API). In dit rapport worden zeven tools besproken die hier speciaal voor ontwikkeld zijn. De tools kunnen worden inzet bij het opstellen of het automatiseren van een BKP.

In dit rapport wordt de gewenste structuur van een Application Programming Interface (API) beschreven. De verschillende rekensystemen van alle bodemtools binnen het BodemKwaliteitsPlan (BKP) kunnen hierop worden aangesloten. Bedrijven worden zo geholpen bij de toolontwikkeling van een compleet onderbouwd bodemadvies.