Vernatting veenweidebodem biedt snel minder uitstoot

27 januari 2025 / Nieuws, EJP SOIL

Paludicultuur (gewasproductie onder natte omstandigheden) stelt boeren in veenweidegebieden in staat grasopbrengsten te behouden en tegelijkertijd een forse reductie van de CO2-uitstoot te realiseren.

Wanneer water de afbraak van plantenresten vertraagt zal ophoping van deze resten plaatsvinden en ontwikkelt zich een veenbodem. Ontwatering van veenbodems ten behoeve van landbouw draait dit proces om en veroorzaakt een hoge uitstoot van broeikasgas door veenafbraak. Omdat dit ongewenst is, vindt onderzoek plaats naar alternatieven voor gangbare landbouw op ontwaterde veengronden. Serieuze opties zijn natuurontwikkeling of paludicultuur; dat laatste staat voor gewasproductie of veeteelt onder natte omstandigheden [1].

Vernatting van agrarische veengronden in combinatie met paludicultuur wordt nog niet op grote schaal toegepast en is bestudeerd in het INSURE-project (INdicators for SUccessfull carbon sequestration and greenhouse gas mitigation by REwetting cultivated peat soils). Op vernatte landbouwgronden in verschillende Europese landen zijn zowel de uitstoot van broeikasgassen als de gewasopbrengsten gemeten. INSURE heeft aangetoond dat het mogelijk is om de CO2-uitstoot aanzienlijk te verminderen zonder de N2O-uitstoot te verhogen. De methaanuitstoot bleef op een gematigd niveau [2]. Productie van gras bleek mogelijk bij hogere grondwaterstanden zonder grote afname in opbrengst.

Zowel natuurontwikkeling als palidacultuur kunnen de uitstoot van broeikasgassen en afbraak van veen verminderen. Natuurontwikkeling resulteert in een hogere natuurwaarde, terwijl paludicultuur het mogelijk maakt om door te gaan met de productie van biomassa. Echter, geen van beide leidt tot volledig herstel van aangetaste veengronden. Een gedeeltelijke verhoging van het waterpeil beschermt de veenkoolstofvoorraad namelijk niet op de lange termijn.

Er wordt in de EU momenteel meer geld gestoken in ondersteuning van gangbare teelt op ontwaterde veengronden dan in vermindering van de milieu-impact van die werkwijze. Aanpassing van dat beleid kan de vermindering van broeikasgassen door vernatting ondersteunen.


[1] In deze definitie valt grasland met hoog grondwaterpeil ook onder paludicultuur

[2] In Nederlandse context is hier meer onderzoek naar nodig, omdat er indicaties zijn dat paludicultuur in Nederland wel zou kunnen leiden tot grote methaan-uitstoot, zie bv www.nobveenweiden.nl.